Kunstwerken Mariakerk Beltrum worden in ere hersteld: ‘Prachtig!’
BELTRUM – Waardevolle muurschilderingen in de Beltrumse Mariakerk verdwenen in de jaren zestig achter een donkerbruine laag verf. Maar de kunstwerken worden in ere hersteld.

Jelle Boesveld 05-08-18 De Gelderlander

Als kleine misdienaar kon hij er al van genieten. „We zaten toen nog met de rug naar de kerkgangers”, vertelt Joop Ribbers (74) ruim 65 jaar later in de Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming kerk. „Zo keken we tijdens de vieringen in de kerk uren naar de muurschilderingen achter het altaar. Prachtig!”

De Mariakerk, zoals de kerk in de volksmond wordt genoemd, dateert uit het jaar 1847. Gebouwd als fïliaalkerk van de Calixtus in Groenlo, waar de Beltrumers voor die tijd ter kerke gingen, werd in 1894 een toren toegevoegd.

Uitbreiding.

Het Jozef altaar nu © Carlo ter Ellen
In 1929 onderging de kerk een ingrijpende verbouwing en uitbreiding. Er werden decoratieve glas-in-loodramen aangebracht en schilder Franciscus Hermanus Bach uit Groningen kreeg de opdracht voor muurschilderingen in het priesterkoor. Vanwege zijn ziekte maakte kunstschilder Wenzel in 1932 het karwei af.

Maar tussen 1962 en 1964 liet het kerkbestuur een deel van de muurschilderingen van Bach op aanwijzing van de pastoor verdwijnen achter een donkere laag bruine verf. Het moest van hoger hand allemaal wat soberder en minder uitbundig. Tegelijkertijd werden de schilderingen van Wenzel op de zijmuren van de biechtstoeldeuren ook overgeschilderd.

(Verhaal gaat door onder de foto’s)

Het Jozef altaar vroeger © Onbekende fotograaf

Calvarieberg
„Jammer”, vindt Ribbers, die als vrijwilliger deze zomer toeristen en andere belangstellenden rondleidt door de kerk. „Mooi dat de schilderwerken nu in ere hersteld gaan worden.”

Vorig jaar onderzocht het Duitse restauratiebedrijf van Thomas Lehmkuhl uit Steinfurt de muurschilderingen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed was verbaasd en verrast. Het blijkt dat Beltrum één van de weinige werken van kunstschilder Bach heeft die nog vrijwel geheel intact zijn.

Onder andere de voorstelling van Jezus op de Calvarieberg omgeven door een triomfboog en de muurschilderingen achter de Jozef en Maria altaren zijn van hoge kwaliteit en van grote kunsthistorische waarde, constateerde de Rijksdienst.

Zwart-wit foto’s
Vrijwilliger Theo Stapelbroek laat oude zwart-witfoto’s zien van de muurschilderingen achter het hoofdaltaar en het Maria- en Jozefaltaar. Wie de oude foto’s van voor 1962 vergelijkt met de huidige situatie valt op dat hele figuren uit de oude muurschilderingen verdwenen zijn onder een dikke laag bruine verf. Slechts een deel van de figuren uit de muurschilderingen is nog zichtbaar.

(Verhaal gaat door onder de foto)

Het hoofdaltaar vroeger © Onbekende fotograaf
„Kijk”, wijst Stapelbroek naar een stukje muur dat als proef al gerestaureerd is. „Daar komen de oude lichte, muurschilderingen weer tevoorschijn. Dat betekent dat de kunstwerken helemaal in oude staat kunnen worden teruggebracht. Net zoals eerder in de rouwkamer de muurschilderingen van Wenzel gerestaureerd konden worden. Ze waren weggewerkt achter schrootjes.”

Restauratie
De gehele restauratie van de muurschilderingen kost meer dan 160.000 euro. Een groot deel daarvan (een kleine ton) wordt gefinancierd door de provincie. Verder heeft de Beltrumse gemeenschap ook nog eens 30.000 euro opgehaald. De gemeente Berkelland trekt 20.000 euro uit voor een bijdrage aan de restauratie. Wanneer die van start gaat? „Zodra de financiering rond is. We hopen zo snel mogelijk.”

Het Maria altaar nu


Het Maria altaar nu © Carlo ter Ellen


Het Maria altaar vroeger © Onbekende fotograaf